Son yılların en büyük balonlarından birisi: Güneş Enerjisi Santralleri (GES) ve Güneş Panelleri…
Nereye baksanız bir GES projesi. Borsacıların ve iş dünyasının sürekli karşısına çıkan bir konu.
Son yıllarda GES yatırım projelerinin çoğu finansal açıdan BATIKTIR. Yatırım maliyetleri yüksek ve nakit akışı düşük bir yatırım. Bazı sebepler ülkemize özgü olsa da bazıları uluslararası konjonktürden kaynaklanmakta.
Fakat bu yatırımların fizibilitesini hazırlayanlar finans konusunda eksik olduğundan ve güneş panellerini satanların birtakım pazarlama taktikleri ile yönlendirmeleri neticesinde GES’lere olan ilgi patladı gitti…
Fakat bugün GES üretenleri değil, güneş panellerini satanları inceleyeceğiz.
Dünyada da güneş enerjisine büyük bir ilgi olduğu doğrudur. Fakat durumlar değişmekte.
Güneş enerjisine oluşan talebin artmasıyla birlikte arzda da bir artış yaşanmakta. Fakat bu arz artışı ANORMAL SEVİYELERE ULAŞTI!!
Yakın zamanda Financial Times’da bir haber çıktı. Habere göre güneş panelleri artık o kadar ayağa düştü ki Almanya’da ve Hollanda’da insanlar bunları evlerinin bahçelerine “çit” niyetine kullanmaya başladığı belirtiliyor. Görseli aşağıda paylaşıyorum.
SEKTÖRDE ARZ FAZLASI VAR VE DURUM DEVAM EDECEK
Sektördeki arz fazlası ciddi düzeylere ulaşmış. Sadece Çin’in ihraç ettiği panel sayısı, tüm dünyadaki (ABD Hariç) panel talebinin kat ve kat üzerinde. Aşağıdaki görsel dikkat çekici…
2019 yılında ipler kopuyor. Bu yıldan itibaren üretim miktarı, talebin üzerine çıkıyor ve arz fazlası katlanarak artıyor… İhtiyacın çok üzerinde panel üretiliyor.
Dikkatinizi çekmek istiyorum. Bu SADECE ÇİN’İN ÜRETİMİ. Diğer ülkeleri de ekleyince durumun vahametini siz düşünün.
Uluslararası Enerji Ajansı (International Energy Agency) raporuna göre dünyada güneş paneli üretiminin 80%’i Çin’in hegemonyasında. Kalanı ise 5% Vietnam, 3% Hindistan ve Malezya, 2% de Tayland var.
Çin sektörde dünyada üretimin ve ihracatın merkezi konumunda. Uluslararası Enerji Ajansı 2023 raporuna göre önümüzdeki 10 yıl içinde Çin güneş paneli üretim kapasitesini 2 KATINA çıkarmayı hedefliyor. Adamlar dünyada güneş paneli sektöründe “Tekel” olmayı kafaya koymuş… Fakat diğer sektör paydaşı 5 ülke de boş durmayıp pazar payını artırma yolunda.
GÜNEŞ PANELİ FİYATLARI DİBİ GÖRDÜ…
Arz artarken talep sabit kalıyor. Dolayısıyla güneş paneli fiyatları çakılmakta.
2011 yılında 1 watt başına 1.4 dolar fiyatla satılan güneş panelleri bugün 0.11 dolara kadar geriledi. Zaman içindeki azalış görülünce bunun gelip geçici bir durum olmadığı, genel bir “düşen trend” olduğu görülüyor.
Hisse olsa açığa satarsın, shortlarsın, tekniği o kadar kötü sektörün…
Her ne kadar fiyatlar dibi görse de borsacılar bilir ki dibin dibi vardır.
Hani bir söz vardır: “Sanki belediye dağıtıyor herkeste var” derler…
Bugün güneş panelleri dünyada buna dönüştü. Dünyada ihtiyacın ve talebin çok üzerinde bir üretim var. Sektörde bu gidişle kan gövdeyi götürecek ki hali hazırda götürüyor.
Sektördeki çoğu Avrupa’lı şirketin faaliyetini azalttığı, yeni yatırım yapmayacağı çünkü artık rekabet edemedikleri belirtiliyor.
Peki Türkiye’deki durum nedir? Sektör ne yapıyor?
ÜLKEMİZİN “GÜNEŞ PANELCİLERİ LOBİSİ” NE İŞ YAPMAKTA?
Ülkemizdeki şirketler güneş paneli sektöründe dünya ile rekabet EDEMİYOR…
Alfa Solar Enerji (ALFAS) 09/2023 bilançosunda yurtdışı satışlarının brüt cirosuna oranı 0.63% (Yüzde 1 bile değil!!)
Smart Güneş Enerjisi (SMRTG) 12/2023 bilançosunda yurtdışı satışlar 3.1%
CW Enerji 12/2023 bilançosunda yurtdışı satışlar 2.5%
Tabi şirketler illa ihracat yapacak diye bir şey yok. Yurtiçine satış yapabilir. Fakat merak ettiğim konu şu: Sektör dünya çapında “çöküşe” geçerken bizimkiler yurtiçinde nasıl mal satabilir? Nasıl düşük fiyatlarla rekabet edebilir?
Elin ecnebisi güneş panellerini o kadar ucuza satıyor ki millet bahçesine tahta yerine panel çit yapıyor…
Sorumuzun cevabı “İTHALATTA HAKSIZ REKABETİN ÖNLENMESİNE İLİŞKİN TEBLİĞ”lerde saklı.
Arşivi tarayalım…
1 Nisan 2017 tarihli 30025 sayılı Resmi Gazete…
26 Mart 2022 tarihli 31790 sayılı Resmi Gazete…
15 Eylül 2023 tarihli 32310 sayılı Resmi Gazete…
Bu tebliğler ile Çin menşeili şirketlere karşı anti-damping uygulamaları çıkartılıyor. Çinli üreticilerin Türkiye pazarında mal satmasına karşı sıkı önlemler alınıyor.
Bunu talep edenler kim? (31790 sayılı resmi gazete)
Tam liste: Alfa Solar Enerji İnşaat San. ve Tic. A.Ş., Gazioğlu Solar Enerji San. ve Tic. A.Ş., GTC Güneş San. ve Tic. A.Ş., Mir Solar Enerji San. ve Tic. A.Ş., Ödül Enerji Taahhüt İnşaat San. ve Tic. A.Ş., Sunlego Enerji Sistemleri San. ve Tic. A.Ş., Elin Enerji A.Ş., Cw Enerji Müh. Tic. ve San. A.Ş., Smart Enerji A.Ş., Schmid Pekintaş Enerji ve Hsa Enerji A.Ş.
Birçok şirket var ama tanıdığımız borsa şirketlerini yazalım:
Alfa Solar Enerji İnşaat San. ve Tic. A.Ş.
CW Enerji Müh. Tic. ve San. A.Ş.
Smart Enerji A.Ş.
Ne görüyoruz? YERLİ ve MİLLİ Gururumuz şirketlerimiz yabancı şirketlerle rekabet edemiyormuşmuş… Bu yabancı şirketlere karşı devlet önlem alsınmış…
Alsın kardeşim alsın da…
Bu devlet, bu millet size mi çalışacak?
“Biz Çinlilerle rekabet edemiyoruz bunlara anti damping’i dayayın” diye başvurmak yerine, ARGE yapsan, hissedarlarına değer yaratsan, etkin kurumsal yönetişim sergilesen, teknoloji yatırımı yapsan, iş modelini geliştirsen?
Ama yok abi bunlar bize zor, kolay yolu yasaklamaktan geçiyor…
Peki Çinlileri yasakladık. Sonra?
25 Kasım 2023 tarihli 32380 sayılı Resmi Gazete…
Ve son olarak 19 Mart 2024 tarihli 32494 sayılı Resmi Gazete
Burada görüyoruz ki meğer önlemler çözüm değilmiş. Ecnebi adam da akıllı tabi – etrafından dolanmayı biliyorlar, gidip öteki ülkelerdeki iştirakleri üzerinden satıyorlar.
Bu sefer dünyadaki diğer ihracatçı şirketlere anti damping uygulaması… Vietnam, Malezya, Tayland, Hırvatistan ve Ürdün.
Neden bu anti damping uygulamaları yürütülüyor?
Tahminim ülkemizin güneş paneli lobisi küreselde rekabet edemiyor. Yabancı şirketler AR-GE ve teknolojiye yatırım yaparken ülkemiz şirketleri rekabet avantajı konusunda sınıfta kalmakta.
ÇÖKÜŞTEKİ SEKTÖRDE NEREYE KADAR? TAŞIMA SUYLA DEĞİRMEN DÖNER Mİ?
Alınan tüm önlemlere rağmen: TAŞIMA SUYLA DEĞİRMEN NE KADAR DÖNECEK?
Her türlü önleme karşı ÇİNLİLER SEKTÖRDE DÜNYAYI DOMİNE EDİYOR…
Adamlar ucuza mal satıyor, rekabet avantajları var, teknolojiye yatırım yapıyor.
Burada sorulacak soru şudur: Alfa Solar, CW Enerji, Smart Enerji başta olmak üzere borsamızdaki güneş panelcileri,
Hissedarlarına ne sunuyorsun?
Sektörün gözler önündeki çöküşüne karşın GELECEK PLANLARINIZ NEDİR?
Yatırımcının değerini korumak için, işletmenin sürekliliğini sağlamak için ne önlemler alıyorsun?
Dünyada rakipleriniz büyük yatırımlar ve ARGE faaliyetleri yapıyor. Maliyetlerini sürekli aşağı çekiyor. Pazar payını artırıyor. Siz ne yapıyorsunuz?
Zaten yurtdışına çok az mal satabiliyorsunuz. Yurtiçine de anti-damping uygulamaları sayesinde bir pazar alanı oluşturabiliyorsunuz. Fakat bu ecnebiyi durdurmuyor: adam Çin’de üretir, gider Balkanlardaki şirketi üzerinden satar, Afrika’daki şirketi üzerinden satar… Bu KAÇINILMAZ!
Nasıl rekabet edeceksiniz?
Ayrıca sektör doyuma ulaşmaya başlamışken, bu kadar arz fazlası varken yurtiçi talep de küresel trendle birlikte daralmaya giderse ne yapacaksınız? İş planınız nedir?
Alfa Solar’ın güneş paneli ve ilgili ürünlerden (invertör, kablo vs.) elde ettiği gelir toplam satışlarının 90%’ından fazla…
Smart Enerji’de bu rakam en az 90%-98% bandında…
CW Enerji hasılatı 64% civarında panel satış gelirleri. 32,9% proje satışları olarak hasılat kaydedilmiş bunun da içeriği güneş panelleri, invertör ve proje mühendisliği vs. Zamana yayılı gelir diye ayrı yazılmış. İçeriği ayrıştırılmamış ama onu da katarsak 97% civarında geliri panellerden…
Sektördeki diğer şirketlere de baktım. Bu şirketler sektörde yer almalarına karşın farklı dallarda faaliyet yürütüyor.
Örneğin Europower Enerji ağırlıklı olarak elektrik sanayi ve AR-GE alanlarında çalışıyor. Transformatör, depolama ve trafo sistemleriyle uğraşıyor. İstenen de bu olması lazım…
Bir başka örnek ise Astor. Astor da Europower’a benzer tarzda elektrik sanayi üretimi yapmaktadır.
Tekrar soruyorum: ALFAS, SMART, CWENE
Bu firmalardan farkınız nedir.
Sertleşen rekabet koşulları altında nasıl ciro yapacaksınız ve kar edeceksiniz?
Cevabı çok merak ediyorum. Konuyu takipte kalacağım.
Sevgiyle kalın.
Kaynaklar:
Financial Times: https://www.ft.com/content/2ea6bf6d-04e9-453b-a35f-cd6431cfc7bf
International Energy Agency: https://www.iea.org/reports/world-energy-outlook-2023