Ekonomist Cahit Sönmez çok tartışılan Moody’s raporunu yeniden gündeme getirdi. Bankaların kritik bir süreçte olduğunu dikkat çeken Sönmez, “Moody’s haklı mı” sorusuna rakamlarla yanıt verdi. Çok önemli bir analiz.
Geçen hafta derecelendirme kuruluşu Moody’s piyasaları karıştıran tespitini duyurdu. Bankaların görünümünün negatif olduğu tespiti yaptı ve bazı risklere dikkat çekti. Oysa Türkiye ekonomisinin en güçlü halkalarından biri olarak değerlendiriyorduk bankacılık sektörünü…. En bilenen derecelendirme kuruluşu tarafından “negatif” kabul edilmesi yabana atılmaması gereken bir gelişme… İki seçenek var; ya Moody’s abartıyor, bankacılık sektörünün durumu bizim bildiğimiz gibi iyi durumda ya da biz abartıyoruz bankacılık sektörünün iyi durumda olduğunu iddia ederek…
Öncelikle rakamların ne dediğine bakalım, sonrasında Moody’s’in öne sürdüğü risk faktörlerini irdeleyelim…
– Bankaların mali anlamda sağlamlılığını gösteren önemli parametrelerin başında gelen sermaye yeterlilik rasyosu Basel kriterlerinin oldukça üzerinde seyrediyor. Yüzde 8’in üzeri olarak belirlenen oran geçen yıl itibarıyla yüzde 16,3’e çıkmış. Hatırlayalım; sermaye yeterlilik rasyosu, bankaların üstlendikleri kredi risklerine, piyasa risklerine ve operasyonel risklerine göre belirlenmiş yükümlülüklerinin özsermayelerine oranını ifade eder.
BORÇ İÇİN BORÇ!
– Bankaların plase ettikleri toplam kredi hacmi 1 trilyon 200 milyar TL’yi aşıyor. Bu da kredilerinin yüzde 20’sinden fazlası anlamına geliyor. verilen kredilerin yüzde 80’ni TL, kalanı döviz cinsinden… Moody’s’in risk unsuru kapsamında vurgu yaptığı KOBİ ölçekli işletmelere aktarılan krediler toplam krediler içinde yüzde 27 paya sahip. Üstelik 333 milyar TL KOBİ kredisinin 88 milyar TL’si mikro ölçekli, 111 milyar TL’si ise küçük ölçekli firmalara gitmiş. Son 2 yılda KOBİ kredileri yaklaşık yüzde 70 artmış.
– Bireysel krediler de yükseliyor KOBİ’ler gibi… En büyük pay ihtiyaç kredilerinde… 2012 yılında 100 milyar TL hacme ulaşan ihtiyaç kredileri geçen yılın sonu itibariyle 149 milyar TL’ye tırmanmış. 2 yıllık artış oranı yüzde 49… Kredi kartlarında da 75 milyar TL borç birikmiş. Şu eklemeyi yapalım; ihtiyaç kredilerindeki yüksek oranlı artışın bir nedeni de mevcut borçların çevrilebilmesi… Bir yerde tüketiciler borçlarını yeni borçlarla kapatmaya çalışıyorlar.
– Yabancı para genel pozisyonu negatifte…
– Özkaynak karlılığı yüzde 12,33, aktif karlılığı yüzde 1,7. 2014 dönem karları 25 milyar TL civarına ulaşıyor.
TAKİPTEKİ ALACAKLAR
Gelelim en kritik veriye…
Tüketici kredileri ve kredi kartlarından takibe düşen alacaklar 12 milyar TL seviyesinde. 2 yıl içindeki artış oranı yüzde 50. KOBİ’lere verilen kredilerden doğan alacaklarında 11 milyar TL’si takipteki alacaklı kalemine geçmiş. Toplam kredilere oranlarsak sadece yüzde 4 gibi oldukça düşük düzeylerde olduğunu görüyoruz.
Bu veriler ışığında Moody’s’in altını çizdiği gerekçelere göre durum değerlendirmesi yapalım…
Kur oynaklığı yükselmesine ve büyüme hızının gerilemesine bağlı olarak,
– Türk bankalarının borçlanma maliyetleri artacak
– Dolayısıyla karları düşecek
– Kredi artışı ılımlı olacak
– Tüketici ve KOBİ kredilerinde sorun artacak.
Bu yüzden bize göre görünüm negatiftir diyor Moody’s… Biz de şunu söyleyelim, çok haksız sayılmazsın Moods’y ama biraz abartmışsın…
Kaynak: Yeniasır
BANKALAR BORÇ İÇİN BORÇ ALIYOR
