Avcı ve Toplayıcı insanın doğa ile savaşmak yerine doğayı ehlileştirmeye başlamasıyla birlikte, ilk gelişmeye ayak uyduranlar Tarım Toplumunu yaratmıştır
Tarım toplumu, tarım ve hayvancılık ile uğraşmaya başlamış ve elde ettiği ürünü saklama fırsatını elde ettiği andan itibaren mülkiyet ve ticaret kavramları ortaya çıkmıştır. Hatta bir teze göre dünyadaki tüm sorunlar elde edilen ürünün saklanmasının keşfi, yani sembolik olarak da olsa “saklama kabının” icadı ile başlamıştır.
Mülkiyet kavramı ile birlikte, arz talep dengesi ve ticaret doğmuş arkasından da mülkiyet sahiplerinin imkanları ve eğilimleri paralelinde yönetim şekilleri ve ekonomik akımlar ortaya çıkmıştır.
Kısacası biraz önce belirttiğim üzere, sanırım yazının icadından sonra dünyadaki gelişmeleri en çok yönlendiren ve şekillendiren icat saklama kabı olmuştur.
Feodalizmden kapitalizme giden bu yolda süreci başlatan saklama kabı, günümüzde arz/talep dengesini kontrol eden gücü simgelemektedir.
Ticarette olduğu gibi, borsada da dengenin arz/talep üzerine kurgulanmış olduğu, manipülasyon ve spekülasyonun bu dengenin bir yöne kısıtlanması yolu ile yapıldığı göz önüne alındığında; borsadaki sorunların çözümü de saklama kabının yani olası sorunları üzerine yıkabilecekleri bir takas elemanının bulunması ile başladı diyebiliriz?
Geçmişten günümüze spekülasyonlara baktığımızda, yapılanın arzı kısıtlayarak yani fiili dolaşımdaki hisse sayısının bir bölümünün toplanarak hissenin fiyatının yükseltildiği, müteakiben de satış aşaması için ise talebin artırılmasına yönelik bazı yöntemlere başvurulduğu görülmektedir.
Peki bir hissede başarı ile uygulanan bu yöntem, endeks mühendisliğinin çok sık olarak konuşulduğu günümüzde de kullanılıyor mu?
Endeksin lokomotifinin BİST30 olduğu göz önüne alınarak BİST30 özelinde takaslar incelendiğinde, yukarı veya aşağı yönlü tüm hareketlerin Citibank Yb iradesi yönünde oluştuğu görülmektedir
Bu takas verileri paralelinde yabancı takas oranının nasıl arttığı sorusu akılları karıştırsa da, konunun dağılmaması adına konumuza dönelim. Yabancı (!) aracı kurum üzerinden yapılan endeks mühendisliğinde, endeks çıkarken sebep bulmak kolaydı. Enflasyondaki artış, dövizdeki artış, yabancı takas oranındaki artış, yatırımcı sayısındaki artış vs vs vs
Peki olası düşüşlerde kim suçlanacaktı veya dediğim gibi tüm sorunların sebebi olan SAKLAMA KABI kim yada ne olacaktı. İşte mühendis tam da bu noktada suçluyu yarattı YABANCI.
Testere piyasasında, arz talep dengesinin bozukluğu ve likidite krizi sebebiyle talep yaratılamazken, paranın vadeli tarafta kazanılmasına bunun için de yapay arz veya talebin yabancı kurumlar vasıtasıyla yaratılması yoluna gidildi.
Peki bu acıması testere piyasasında oluşan volatilite ile dengesizliğin suçlusu kim? Tabii ki gün içi işlemlerde BOFA, takasta da Citibank Yb.
Yani toplumsal sorunların kaynağı olan saklama kabının, son dönemde borsadaki karşılığı Yabancı oldu. Yani bir BEN YAPMADIM MİKİ YAPTI vakası daha!