Hollanda’da ‘‘Hongerwinter” adıyla bilinen Hollanda açlık kışı, 1944 yılının Eylül ayından başlayıp 1945 yılının mayıs ayına kadar süren ve Hollanda’daki kıtlık zamanını tanımlayan süredir.
Bu kıtlığın yaşanmasında birçok sebep vardır: İkinci Dünya Savaşı sonrası Hollanda bir süreliğine Alman işgali altına girmiş ve bunun üzerine Hollanda hükümeti Londra’ya sürgün edilmişti. Nazi güçlerinin baskılarıyla ve çoğu gıdaya getirdiği ağır ambargolarla, Hollanda’nın temel besin ve yakıt kaynağı olan demiryolları ulaşımı durma noktasına gelmişti.
Ülkedeki besin ve yakıt sıkıntısı, sürgündeki Hollanda hükümeti tarafından duyulunca hükümet, o sıralar Market Garden Harekâtı ile Hollanda üzerinden Almanya’ya girmeye çalışan Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri ile bir anlaşma yaparak harekata dahil oldu. Bu harekata ve müttefiklerinin güçlerine dayanarak, Hollandalı demiryolu çalışanları greve başladı.
Demiryolu çalışanları bu grevin Nazi güçlerinin ulaşımlarını kesmeye yarayacağını ve müttefik güçlerine avantaj sağlayacağını düşündü; fakat harekât ve müttefik güçleri başarısız oldu. Bunun üzerine Nazi güçleri, Hollanda’yı gıda kaynaklarını kesmekle cezalandırdı ve Hollanda’da açlık kışı başlamış oldu. Hollanda’daki yüz binlerce insan eşi görülmemiş bir kıtlığa maruz bırakıldı.
Hollanda açlık kışı, tüm toplumu etkilemesine karşın çocuklarda ve yaşlılarda geri dönülmez etkilere yol açtı.
Dönemin etkileri bunlarla da sınırlı kalmadı.
O dönemde hamile olan kadınların bebeklerinde vücut anomalileri, kronik hastalıklara yatkınlıklar, raşitizm ve büyüme gerilikleri görüldü.
2006 yılında yapılan bir çalışmada, Hollanda açlık kışını kapsayacak şekilde, Kasım 1943 ile Şubat 1947 yılları arasında Amsterdam’da doğmuş 2414 kişi incelendi. Çalışmada izlenen insanların diğer insanlara göre glikoz operasyonunun ve insülin konsantrasyonunun artmış ve kan basınçlarının yüksek olduğu bulundu. Ayrıca yetişkinlikte albüminüri görülme olasılığının 3,2 kat artmış olduğu, tıkayıcı hava yolu hastalıklarının daha fazla görüldüğü, kan lipidlerinin yüksek olduğu ve kadınlarda meme kanseri riskinin 5 kat artmış olduğu bulundu.
VE TÜRKİYE
Tam 77 yıl sonra Hollanda açlık kışında yaşananlar sonucunda ortaya çıkan sendromların o boyutta olmasa bile Türkiye’de görülmeye başlandığı ve ilerde daha da dikkat çekici boyuta ulaşacağı tahmin ediliyor.
İyi Parti lideri Meral Akşener, cumhuriyet tarihinin en derin ve büyük krizi ile ilgili bir konuşmasında çocukların yeterince beslenememesinden kaynaklanan sorunları dile getirdi.
Bingöl’de ziyaretlerinin ardından basın açıklamasında bulunan İYİ Parti lideri Meral Akşener, “Köylerde üretim durunca şehirde çoluğuna çocuğuna gıda yardımı yapma işlemi ortadan kalkmış. Dolayısıyla İstanbul’da da başka şehirlerde de özellikle çocuklarda bodurluk başladı. Yani 11 yaşında zannettiğiniz çocuğun 14 yaşında olduğunu görebiliyorsunuz. En acilen üzerinde durmamız gereken şey bu” dedi.
Akşener’in konuşmasından bir süre sonra Eskişehir’de iki gün önce kaldırıldığı hastanede yetersiz beslenme ve bakımsızlık tedavisi gören 6 yaşındaki çocuk, hayatını kaybetti.
Türkiye son birkaç yıldır yaşadığı bu ekonomik krizin faturasını çok ağır ödeyecek.
Bir yılda 4 liradan 23 liraya yükselen süt fiyatı yine 200 liraya ulaşan et ve 1 kolisi 13 liradan 80 liraya yükselen yumurta… Bunlara ulaşamayan, ulaşsa bile yeterince seviyede alamayan ailelerin sayısı o kadar çok ki!
Krizin neden olduğu beslenme kaynaklı sorunlar tıpkı Hollanda kışı gibi belki de onlarca yıl sonra ortaya çıkacak!