Garanti BBVA’nın, Ekonomist dergisi ve Türkiye Kadın Girişimciler Derneği(KAGİDER) iş birliğiyle bu yıl 15.’sini gerçekleştirdiği Türkiye’nin Kadın Girişimcisi Yarışması sonuçlandı. 3 Mart Perşembe günü gerçekleştirilen ödül töreninde, dört kategorinin birincileri açıklandı. Yarışmada, ACS Enerji’nin kurucusu Aysun Aktaş Akdoğan “Türkiye’nin Kadın Girişimcisi” seçildi. Aslı Aksoy, Elibelinde Tarım girişimiyle “Türkiye’nin Yöresinde Fark Yaratan Kadın Girişimcisi”, Bpreg Kompozit kurucusu Burcu Karaca Uğural “Türkiye’nin Gelecek Vadeden Kadın Girişimcisi” oldu. Help Steps uygulamasını hayata geçiren Gözde Venedik ise “Türkiye’nin Kadın Sosyal Girişimcisi” ödülünü kazandı.
Ödül töreninde konuşan Garanti BBVA Genel Müdürü Recep Baştuğ, “Ülkelerin ve toplumların gelişme ve ilerleme kaydedebilmesi için kadınların güçlenmesi gerekiyor. Dolayısıyla kadının güçlenmesi, sadece Türkiye’nin değil dünyanın gündeminde olan bir konu. Garanti BBVA olarak, 2006 yılında, Kadın Girişimci Programı’nı hayata geçirerek kadınların ekonomide daha fazla söz hakkı almalarını misyon edindik, destekledik. Çünkü kadın ve erkeğin ekonomik ve sosyal hayatta eşit olmadığı bir toplumun ileriye gidemeyeceğinin ve bunun yaşamsal bir konu olduğunun farkındaydık. Biz bu yola çıktığımızda Türkiye’deki kadın girişimci oranı %5’lerdeydi. Bugün ise ülkemizde kadın girişimci oranı toplam ekosistem içinde %14’ler seviyesine çıktı. Bu gelişme sevindirici ancak yeterli değil. Bu çerçevede geçtiğimiz yıl kadın girişimcilere kullandırdığımız toplam kredi tutarı 11 milyar TL’ye ulaştı ve bu rakam süratle artıyor. Biz kendimizi, kadın girişimcilerin finansal sağlığını gözeten, onlara yol gösteren, hayatlarını kolaylaştıran, doğru zamanda, doğru tavsiye, yönlendirmeler ve desteklerle iş süreçlerine katkı sağlayan bir çözüm ortağı olarak da konumluyoruz. Finansman dışında, kadın girişimcilerin sürdürülebilir ve kalıcı şirketlere sahip olması ve kapasitelerini geliştirmesi için eğitim destekleri sunuyoruz.” dedi.
Recep Baştuğ konuşmasını şöyle sürdürdü: “Bu çalışmaların en önemli ayağını oluşturan Türkiye’nin Kadın Girişimcisi Yarışması da 15 yılı geride bıraktı. İlk yılında sadece 103 başvuru aldığımız Kadın Girişimci Yarışması’nda bugün başvuru sayısı 42 bine ulaşmış durumda. Her yıl daha da artan ilgi, katılım bizi çok gururlandırıyor. Bu yıl da ailemize katılan yeni girişimcilerle, yeni başarı hikâyelerine şahitlik ediyoruz. Kadın Girişimcilere yönelik programımızın özellikle de yarışmamızın sektöre ve başka kurumlara ilham vermesinden ve örnek alınmasından da gurur ve mutluluk duyuyoruz. Bugüne kadar yarışmamıza başvuran pek çok kadın girişimci, işini büyütürken, kadınların istihdamını destekledi, sosyal fayda sağladığı projelerle etki alanını genişletti. Bu yıl finale kalan girişimlerin çoğunun çevre ve sürdürülebilirlik konusuna odaklanması da, dünyamızın geleceğine dair hepimize büyük umut veriyor. Yarışmayı kazanan, finale kalan ve başvuru yapan tüm kadın girişimcileri cesaretlerinden dolayı tebrik ediyorum. Biz de 15 yıldır olduğu gibi bundan sonra da kadın girişimcilere yönelik finansal ve finans dışı desteklerimizle ekosistemin gelişmesi için çalışmaya devam edeceğiz.”
KAGİDER Yönetim Kurulu Başkanı Emine Erdem de, “Girişimci olmak isteyen bir kadın bugün daha yola bile çıkamadan pek çok sorunla karşılaşıyor. Kültürel önyargılardan finansa, bilgiye ve pazara erişimin önündeki engellere kadar uzanan geniş bir yelpazede pek çok sorun sayabilirim. Ama başlamak için en önemli ihtiyaç başarıya olan inançtır. Bir başka deyişle, tüm zorluklara rağmen bir kadının girişimcilik yolculuğunda başarıya ulaşacağına inanmak gerekiyor. İşte bu inanç rol modellerin hikâyeleri ile güçlenir. Bu yarışmanın en önemli misyonu da bu. Bir yandan kadın girişimci ekosistemini genişletirken bir yandan da onlardan örnek alan yeni kadın girişimcilerin yolunu açmak, onları cesaretlendirmek.”
Erdem sözlerine şöyle devam etti: “Biz Türkiye’nin Kadın Girişimcisi Yarışması ile kadın girişimcilerin başarılarına şahit oluyor ve kamuoyunun dikkatine sunuyoruz. Rol modellerin artmasını ve daha görünür olmasını sağlayarak, hem başarılı kadın girişimcilerin işlerini büyütmelerine yardımcı oluyor, hem de başka kadınlara ilham ve cesaret alacakları rol modeller yaratıyoruz.”
Ekonomist Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Talip Yılmaz ise “Dünyanın büyük bölümünde kadınlar hâlâ erkeklerle eşit haklara sahip değil. Kadınlar çoğu zaman hâlâ ev işleri ve çocuk bakımı gibi geleneksel rolleri üstleniyor. İş yaşamında da eşitsizlikler olduğu görülüyor. Kadın-erkek arasındaki ücret eşitsizliği, şirketlerin üst yönetimlerinde kadın yönetici oranının düşük olması, kadının iş gücüne katılım oranının düşük olması, kadın girişimci oranının yüzde 14’lerde seyretmesi gibi temel başlıklar dikkat çekiyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre kadınların iş gücüne katılım oranı 2021’de önceki yıla göre yüzde 1,5 azalarak yüzde 32’ye, kadının istihdam oranı ise yüzde 27,5’e düştü. Türkiye’nin bu oranlarla OECD ülkeleri arasında son sırada yer aldığını da belirtmek istiyorum. Türkiye’de kadının iş yaşamında daha güçlü şekilde yer alması için yaptığımız önemli çalışmalardan biri Ekonomist Dergisi, Garanti BBVA ve Türkiye Kadın Girişimciler Derneği (KAGİDER) iş birliğiyle bu yıl 15.’sini gerçekleştirdiğimiz ‘Türkiye’nin Kadın Girişimcisi Yarışması’. 15 yıllık süreçte, 42 bin kadın girişimciye dokunmayı başardık. Bu girişimcilerimizin çalışanları, iş ortakları ve aileleri ile birlikte önemli bir ekosisteme temas ettiğimizi söyleyebilirim. Bu projede bizimle birlikte yürüyen iş ortağımız Garanti BBVA ve KAGİDER’e teşekkür ediyorum. Yine 15 yıldır bizimle olan kadın girişimci ekosistemine katkı sunun kadın girişimcilerimize özel olarak teşekkür ediyorum.” şeklinde konuştu.
Birinciler Hakkında…
Aysun Aktaş Akdoğan / “Türkiye’nin Kadın Girişimcisi”
ACS Enerji
Yenilenebilir enerjiye duyduğu heyecan ve ilgi üzerine 2015 yılında bu alanda faaliyet gösteren şirketini kurdu. “Yaşanabilir Bir Dünya için Üretiyoruz” sloganıyla hayata geçen ACS Enerji, öncelikle güneş enerjili sistemlerde kullanılan ürünlerin yurt içi tedarikçilerden alınarak, internet üzerinden satışını gerçekleştirdi. 2017’de 500 m2’lik fabrikada, 10 çalışanla yıllık 10 MW kapasiteyle üretime başladı. 2019 yılında da Türkiye’de ilk kez esnek güneş paneli üretimini gerçekleştirdi. Böylece yurtdışından ithal edilen bir ürünün yerini, ülkemizde üretilen daha kaliteli bir ürünle doldurarak ihracat yapmaya başladı. Tescilli markası Lexron ile gerçekleştirdiği Ar-Ge çalışmalarıyla ürün kalitesini sürekli iyileştirerek, yurt içinde ve yurt dışında bilinir bir marka haline geldi. KOSGEB AR-GE projesi kapsamında desteklenen ve tamamlanan “Fiber Mercekli Esnek Panel Üretimi” Ar-Ge projesiyle geliştirdiği ürününü Avrupa pazarına ihraç etmeye başladı. İzmir’deki 5.000 metrekarelik alanda 70 çalışanla yıllık 200 MW kapasiteyle fotovoltaik güneş paneli üretimine devam ediyor. Katma değeri yüksek, yüksek teknoloji ürünü güneş panelleri üreten Aysun Aktaş Akdoğan, Türkiye’nin en büyük 500 sanayi kuruluşu ve dünyanın en değerli 500 markasından biri olmayı hedefliyor.
Burcu Karaca Uğural / “Türkiye’nin Gelecek Vadeden Kadın Girişimcisi”
Bpreg Kompozit
Burcu Karaca Uğural, Eylül 2017’de keten, kenevir gibi lifli tarımsal ürünlerden elde edilen doğal elyafı kullanarak geri dönüştürülebilir, yüksek performanslı ve hafif endüstriyel biyokompozitler geliştiren ve üreten bir ileri malzeme girişimi olarak Bpreg Kompozit’i kurdu. TÜBİTAK desteğiyle ilk prototip üretim hattını tamamladıktan sonra 2018-2019 yıllarında Türkiye’deki otomotiv sektörüne çeşitli teknoloji geliştirme ve doğrulama çalışmaları yaptı. Teknoloji doğrulama çalışmalarını bitirdikten sonra Avrupa’da patentlerin ülke girişlerini tamamlamaya başladı. Günlük 1.000 metrekare üretim kapasitesi bulunan Bpreg, globalde tanınan birçok otomotiv firmasına geliştirmeleri için ürün tedarik ediyor. Biyokompozit malzeme otomobilde daha ince bir tasarım yapılmasını sağlarken ağırlığı %40, üretim zamanını %60 azaltıyor. Araçta tek parça değişimiyle yılda 590 ton karbon emisyonunu azaltmaya ve sürdürülebilirliğe katkıda bulunuyor. Ayrıca üretim sonrası atıkları da tekrar hammadde olarak kullanmayı amaçlıyor. Bpreg olarak, 2025’te pazarın ihtiyacı olan 90 milyon m²’nin 1,8 milyon m²’sini sağlamayı hedefliyor. Burcu Karaca Uğural, başarılı otomotiv parçaları ürettikten sonra ithal hammaddeye bağlı kalmak istemediği için Türkiye’de keten bitkisinin tarımını da yeniden başlattı. Bartın’da 100 dönüm keten ekerek elde ettiği tecrübe 2018 sonunda ülkemizin ilk tarımsal Ar-Ge kooperatifi olan Döngü Kooperatifi’nin kurulmasını sağladı. Burcu Karaca Uğural, EcoRein isimli ürün grubunu endüstrilerin çeşitli ihtiyacına yönelik olarak sürekli geliştirerek, sürdürülebilir dönüşümün global bir oyuncusu olarak dünyamızı gelecek nesillere daha yaşanabilir bırakabilmeyi hedefliyor.
Aslı Aksoy / “Türkiye’nin Yöresinde Fark Yaratan Kadın Girişimcisi”
Elibelinde Tarım
Özel sektördeki şirketlerde uzun yıllar profesyonel yöneticilik yapan Aslı Aksoy, New York’taki bir fuarda kuşkonmazla tanıştı. 2014 yılında 2,5 dönümde kuşkonmaz dikilişiyle pilot üretime başladı. Tarla tesisinde iki yıl süren bakım ve üretimi takiben aynı tarlada 10 yıl boyunca hasat yapmak mümkün olduğu için kademeli olarak her yıl yeni dikilişler yaptı. 2017’deki ilk hasadın ardından 2020’de 5 tonla ilk ihracatını gerçekleştirdi. 2021 yılında 50 kişilik bir ekiple 250 dönüm alanda 20 ton üretime ulaştı. Üretimi ölçeklenmiş ve sertifikalı erkenci hasat yöntemiyle tarla tazeliğinde kuşkonmazla ülkemizde yeni bir pazar yaratan Aslı Aksoy, Elibelinde Tarım’la Türkiye’nin ikinci büyük kuşkonmaz üreticisi haline geldi. Dijital tarım ve uydu takip sistemleri kullanarak akıllı organik ve sürdürülebilir tarım yaparken yöresindeki kadınların emeğini küresel değer zincirine entegre ederek kuşkonmaz üretimine devam ediyor. Sözleşmeli üretim kapsamında çiftçileri de girişimci haline getiren Aslı Aksoy’un birlikte çalıştığı kadınlar kendi üretim alanlarını kuruyor. Bu yıl Mart ayında, Antalya’da kademeli olarak başlayacak hasatla işlendirdiği kadın işgücünü 15 kadından 50’ye, üretim kapasitesini de 80 tona çıkarıyor. 80 tonluk üretim kapasitesinin 50-55 tonluk kısmını da Almanya, İtalya ve Doğu Avrupa’ya ihraç etmeye hazırlanıyor. Aslı Aksoy, kırsal üretim modelini yaygınlaştırarak yerli kuşkonmazı daha çok üretim alanına yaymak ve ihracatta büyük fırsatlar sunan kuşkonmaz üretimini arttırarak bir sektör haline getirmeyi hayal ediyor. Bu hayaline ulaşmak için kuşkonmazın sezonunu uzatma çalışmaları yaparak kuşkonmazı ülke içinde daha fazla tanıtarak iç piyasasını yaratmayı ve önemli bir ihracatçı konumuna gelmeyi hedefliyor. Ayrıca, gelecek yıllarda taze kuşkonmazın yanı sıra işlenmiş ürünleri üzerine yoğunlaşmayı planlıyor.
Gözde Venedik / “Türkiye’nin Kadın Sosyal Girişimcisi”
Help Steps
Yüksek jeofizik mühendisi olarak enerji sektöründe çalışan Gözde Venedik, kariyerinin en parlak döneminde sosyal girişim başlatma hayaliyle yeni bir yolculuğa çıktı. 2019 yılında Help Steps’i kurarak sağlık ve sporu iyilikle birleştiren bir adım sayar uygulamasını hayata geçirdi. Ocak 2020’de iOS ve Android kullanıcılarıyla buluşan Help Steps, gün içinde atılan adımları sayarak sivil toplum örgütü kampanyalarını destekliyor. İyilik motivasyonuyla aksiyona geçirdiği kullanıcıları daha fazla yürümeye teşvik ederek hareketsizliği de önlüyor. Para harcamadan adımlarıyla bağış yapan kullanıcılar bu motivasyonla daha fazla yürümeye başladı. Tüm dünyada ücretsiz olarak indirilebilen Help Steps kısa zamanda 1,4 milyon kullanıcıya ulaştı. Help Steps üzerinden 175 milyar adım atan kullanıcılar dünyanın çevresini 8 bin 500 kez yürüdü. Bu rakamlarla 14 bireysel yararlanıcı engellerini aştı. 7 bin 500 fidan dikildi. Spora ve sporculara destek olundu. Hayvan dostları için 6,5 ton mama dağıtıldı. 197 ülkede aktif olarak kullanılan Help Steps, yurt dışındaki sivil toplum örgütleri için de bağış toplamayı planlıyor. Gözde Venedik, yatırım alarak 6 kıtada 50 milyon kullanıcıya ulaşmayı ve Help Steps maratonunu hayata geçirmeyi hedefliyor.