Dolarda yükseliş sürerken, piyasalar şu soruya yanıt arıyor: AKP giderse dolar düşer mi? Remzi Özdemir yazıyor:
AKP, Merkez Bankası’nın bağımsızlığını darmadağın etti.
Sonuç ortada!
Yok olup giden dahası adeta yakılan 128 milyar dolarlık bir rezerv var.
Türk ekonomisi adeta alev alev yanıyor.
Bunun sorumlusu elbette ülkeyi yaklaşık 20 yıldır yöneten AKP!
Peki AKP giderse dolar düşer mi?
En can alıcı soru bu!
Bu soru geçen gün bir dönem Merkez Bankası Başkanlığı görevini sürdüren Rüşdü Saraçoğlu’na twitterda bir vatandaş tarafından soruldu.
-Rüşdü Bey, pazartesi gününden itibaren başlansa ve de bundan sonra her şey kuralına göre, kuralına uygun insanlarla yapılacağının garantisi verilse hatta ve hatta siyasi iklim, iktidar da değişse döviz kuru 3 ay içinde % kaç geriler?
1987-1993 arasında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı olarak görev yapan Rüşdü Saraçoğlu bu soruya şu yanıtı verdi:
– Güzel soru. Kolay cevap. Garanti garanti verenin güvenebilirliği kadardır.
Aslında bu yanıt Türkiye’nin bugün içinde olduğu durumu da en iyi şekilde ifade ediyor.
Türkiye’nin bir güvenirlik sorunu var.
Bu hem dış hem de dış politikada.
Kimse Türkiye’ye ve yönetenlere güvenmiyor. Değişken bir politika, uluslararası diplomasi kurallarına uymayan kararlar her şey bu ülkede.
Bu ülkede derken 80 milyonda değil, ülkeyi yönetenlerde.
Sorunumuz liyakat!
Liyakatin olmadığı yerde siz güvenebilirlik bekleyemezsiniz.
Türkiye’de son 10 yılda yapılan atamalara baktığınız zaman neden bu hale düştüğümüzü çok iyi görürsünüz.
Türkiye’de Merkez Bankası Başkanı gece yarısı operasyonu ile değişirken, İngiltere Merkez Bankası Başkanlığına atanan Andrew Bailey’nin bu göreve nasıl getirildiği adeta ders niteliğinde.
İngiltere Merkez Bankası’nın İngiliz olmayan ilk Başkanı Mark Carney’nin görev süresi 15 Mart 2020’de dolacaktı. İngiltere hükümeti neredeyse bir yıl önceden kolları sıvadı. İlk kez bir insan kaynakları şirketi ile anlaşma yapıldı. 24 Nisan 2019’da İngiltere’de yayınlanan binlerce iş ilanınına bir yenisi eklendi: “İngiltere Merkez Bankası’na Başkan alınacaktır”. İlan, İngiliz hükümetinin “Atamalar” web sitesinde ve anlaşma yapılan insan kaynakları şirketinin web sitesinde yayınlandı. İlanda adayların karmaşık ve güçlü bir finansal kuruluşa liderlik edebilecek yetkinlikte olması gerektiği belirtilirken, yıllık ücret 480.000 pound olarak ilan edildi. Başvuruların en geç 5 Haziran 2019 tarihine kadar anlaşma yapılan insan kaynakları şirketine e-posta ile ulaştırılması istendi. Mülakatların 2019 yazında yapılacağı, atamanın da 1 Şubat 2020’de gerçekleşeceği belirtildi.
Maliye Bakanı konuyla ilgili yaptığı açıklamada becerisi ve tecrübesiyle bankaya liderlik edecek kişinin belirlenmesinin ekonomisinin gücünü sürdürmesinin sağlanması ve İngiltere’nin global finansal merkez niteliğinin sürdürülmesi açısından hayati öneme sahip olduğunu belirtti. Bakana göre zorlu Brexit süreci bazı adayların aday havuzuna girmekten çekinmesine ve geri durmasına yol açabilirdi. Başbakanın bu kaygısının bankanın tarihinde ilk kez bir insan kaynakları şirketi ile anlaşmasının yolunu açmış olma ihtimali çok yüksek.
Merkez Bankası Başkanlığı için sadece Linkedin üzerinden 650 müracaat…
Başkan Yardımcısı Ben Broadbent, Baş Ekonomist Andy Haldane, eski başkan yardımcılarından Andrew Bailey ve bankanın başında kadın başkan görmek isteyenlerin favorilerinden Nemat Shafik de başkanlığa atanabilecek yetkinlikte görülüyorlardı. Eski Hindistan Merkez Bankası Başkanlarından Raghuram Rajan da başkan adaylarından biriydi ama Brexit süreci Birlik dışından bir adayın seçilme olasılığını azaltıyordu.
5 Haziran 2019 tarihine kadar insan kaynakları şirketine 650’den fazla müracaat geldi. Müracaatta bulunan adaylardan uygun bulunanlar mülakata davet edildiler.
Sonunda 20 Aralık 2019 tarihinde İngiltere Merkez Bankası’nın 121. Başkanının 1985 yılında bankada göreve başlayan bankanın çeşitli kademelerinde çalıştıktan sonra başkan yardımcılığı da yapmış olan Andrew Bailey olduğu İngiltere Maliye Bakanı tarafından kamuoyuna duyuruldu. Ancak süreç henüz tamamlanmamıştı.
Yeni Başkanın Hazine Komisyonuna gönderdiği yanıtlar bankanın Web Sitesinde, bu yanıtlar üzerinden Komisyonda yapılan mülakat Parlamento Televizyonunda yayınlandı.
Parlamentonun Hazine Komitesinin Andrew Bailey’e yönelttiği 31 soru ve Andrew Bailey’nin bu sorulara verdiği yanıtlar 4 Mart 2020 tarihinde 41 sayfalık bir metin halinde İngiltere Merkez Bankası’nın web sitesinden, ayrıca bu yanıtlar hakkında komisyona verdiği üç saatlik mülakat parlamento televizyonundan naklen yayınlandı. Bu mülakatın amacı başkan göreve başlamadan önce onun Hazine Komisyonu ve kamuoyu tarafından tanınmasını sağlamaktı. Onun yaklaşımlarını anlamak ekonomik aktörlerin gelecek ile ilgili projeksiyonlarını daha net oluşturmalarına katkı sağlayacaktı.
Sorulardan ilki şu; İngiltere Merkez Bankası Başkanı olarak görevinizi yürütürken çıkar çatışmasına yol açabilecek bir iş veya finansal bağlantınız ya da veya yükümlülüğünüz var mı?
Bir diğer ilginç soru; Liderlik yaklaşımınız nedir? İngiltere Merkez Bankası’na nasıl liderlik etmeyi düşünüyorsunuz? Sizin idarenizdeki İngiltere Merkez Bankası için temel stratejik tutkularınız neler? Sizin başkanlık performansınızı hangi kritere göre değerlendirmeliyiz? Para arzındaki artış ve varlık fiyatları enflasyonu ortaya çıkartmakta nasıl bir rol oynar? Bunlar para politikasının oluşturulmasında nasıl bir rol oynar?
Sorular ve yanıtlar hem yazılı hem de naklen yayın olarak uzayıp gidiyor. Ne diyorsunuz? Sanki başka bir ülke değil başka bir gezegen gibi, değil mi?
Yazımın başlığındaki sorunun yanıtı bu hikâyede gizli.
AKP giderse dolar düşer mi?
