Evden çalışmayı kalıcı hale getiren bankacılık sektöründe örgütlü sendika Basisen, çalışanların haklarının korunması için yasal düzenleme yapılması istedi. Sendika, bağlantıyı kesme hakkı, ekipman ve masraf ile personelin takip edilmesi konularında düzenleme istiyor.
Korona nedeniyle başlatılan evden çalışma bankacılık sektöründe kalıcı olmaya başladı.
Evden çalışmayı kalıcı hale getiren bankacılık sektöründe örgütlü sendika Basisen, çalışanların haklarının korunması için yasal düzenleme yapılması istedi. Sendika, bağlantıyı kesme hakkı, ekipman ve masraf ile personelin takip edilmesi konularında düzenleme istiyor.
Geçtiğimiz başlayan Yapı Kredi Bankası ile toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde bağlantı kesme hakkını masaya getiren Basisen, yasal düzenleme talibine yönelik bir açıklama yaptı.
İşte Basisen’in yasal düzenleme ile yapılması istenen değişiklikler:
-Bağlantıyı kesme hakkı
Sendikamızın evden çalışmayla ilgili olarak öncelikle üzerinde durduğu konu; çalışma saatleri dışında yapılan her türlü çalışmanın fazla mesai ücretine tabii olmasının sağlanması ve çalışanların çalışma saatleri dışında işverenle olan telefon, internet, e-posta gibi elektronik bağlantılarını kesme hakkının teminat altına alınmasıdır. Bu konunun çok önemli olduğunu düşünüyoruz çünkü herkesin mesai saatinin ne zaman bittiğini ve özel hayatının ne zaman başladığını bilme ve mesai saatleri dışındaki zamanını özel yaşamına ve dinlenmeye ayırma hakkı vardır. Aradaki sınırın kalkması ve kişilerin özel yaşamlarına ayıracağı saatlerde de çalışmaya zorlanması, hatta farklı uygulamalar üzerinden takip edilmesi fiziksel ve zihinsel olarak tükenmelerine yol açacağı gibi, çalışanın motivasyonu ve verimliliğinin düşmesi nedeniyle uzun vadede işverenin de zarar görmesine neden olacaktır.
Dolayısıyla çalışanlar mesai saatleri bittikten sonra işverenle telefon ve internet bağlantısını kesme hakkına sahip olmalıdır. Mesai saati bitiminden sonra işverenle telefon/internet bağlantısını kesen çalışanlar herhangi bir performans değerlendirmesine ve cezalandırmaya tabi tutulmamalıdır. Aynı şekilde mesai saatleri bittikten sonra da işverenle telefon/internet bağlantısını devam ettiren çalışanlar bu tutumları nedeniyle ödüllendirilmemelidir.
Gönüllülük esası ve haklar
Bir diğer önemli husus da evden/uzaktan çalışmaya geçişin çalışanlar açısından gönüllülük esasına dayalı olması; bu bağlamda iş sözleşmesinin de evden/uzaktan çalışmaya göre yeniden düzenlenmesi ya da işyerinde çalışmaya devam etmeyi tercih haklarının olmasıdır. Bunun yanında “eşit işlem görme ve ayrımcılık yasaklarına uyma” ilkesi çerçevesinde uzaktan/evden çalışanların mesleki eğitim ve yükselme hakları işyerinde çalışanlardan farklı olmamalı, evden çalışma nedeniyle izinler, sağlık yardımları, yemek parası vb. gibi kanun, toplu iş sözleşmesi ve işyeri yönetmelikleri çerçevesinde düzenlenen ilgili haklarını kaybetmelerine neden olmamalıdır.
Ekipman maliyetleri
Evden çalışma yapabilmek için gerekli ekipmanlar (telefon, bilgisayar, çalışma masası, sandalyesi, internet bağlantısı vb) işveren tarafından temin edilmeli, çalışana hiçbir şekilde ekstra maliyet çıkarılmamalıdır. Gerçi şu ana kadar örgütlü olduğumuz bankalarda benimsenen uygulama da bu yöndedir ancak konunun toplu sözleşme ile teminat altına alınması gerektiğine inanıyoruz.
İş sağlığı ve güvenliği önlemleri
Ayrıca çalışma amacıyla kullanılan ekipmanların kullanımı ile genel olarak fiziki ortam nedeniyle yaşanabilecek riskler dikkate alınarak iş sağlığı ve güvenliği konusunda gerekli eğitimler verilmeli ve alınması gereken tedbirler varsa bu konuda işveren üzerine düşeni yapmalıdır.
Evden çalışanların sosyal olarak izolasyonunun önlenmesi
Önemli bir diğer konu da uzun yıllar boyunca evde izole kalmanın yol açabileceği psikolojik zorluklardır. Bu da çalışana verdiği zararın yanında yine çalışma motivasyonu ve verimliliğin düşmesi nedeniyle aslında işverenin de zarar görmesine yol açabilecek bir sorundur. Bunu önlemek ve çalışanların işyerleri ve iş arkadaşları ile olan bağlarını devam ettirebilmelerini sağlamak için işveren daimi olarak evden/uzaktan çalışanların diğer çalışanlarla düzenli olarak bir araya gelebilmelerini sağlayan olanakları sunmalıdır. Bu konuda getirilecek çözümlerden biri “hibrit çalışma” şekline geçmek olabilir; yani belli tarihlerde işyerinden çalışmaları sağlanabilir. Ayrıca, çalışanların mesai saatleri içerisinde veya dışarısında bir araya gelmelerini sağlayan sosyal etkinlikler düzenlenmesi de yararlı olacaktır.
Çalışanların elektronik yöntemlerle izlenmesi
Son olarak, evden çalışanların elektronik yöntemlerle izlenmesinin özel yaşamı ve kişi mahremiyetini ihlal edecek boyutlara vardırılmaması gereklidir. Bu tür izleme/gözleme araçları hakkında işverenler şeffaf hareket etmeli, çalışanlara hangi yöntemlerle izlenip/gözlendiklerini net olarak bildirmelidirler.
BASİSEN olarak; yeni bir konu olduğu için öngörülemeyen ve zaman içerisinde ortaya çıkabilecek sorunlara ise sosyal diyalog yoluyla çözüm aramaya da devam edeceğimizi özellikle belirtmek isteriz.
Basisen: Evden çalışmaya yasal düzenleme şart!
