TRT Haber, kenevir üretiminde Türkiye”nin geçmişte karşı karşıya kaldığı baskıları ve yürürlüğe koymaya hazırlandığı projeleri yerinde inceledi.
2019 yılı, Türkiye için doğanın korunması ve plastik atıklarla mücadele alanında tarihi bir adımla başladı. Doğada çözünmesi yüzyıllar süren ve bu sürede toprağımızı ve suyumuzu zehirleyen plastik atıkları günlük yaşamımızdan çıkarak bir uygulama hayata geçti. Marketlerde plastik poşetler ücretli hale getirildi. Plastik poşet kirliliğine karşı başlatılan mücadeleyle beraber bez torbaların çarşı-pazardaki hakimiyeti geri döndü.
Bez torba üretiminde patlama yaşanırken, bu mamülün ham maddesi olan kenevirin önemi de bir kez daha gündeme geldi.
Anadolu topraklarının önemli bir tarımsal ürünü olan kenevirin taşıdığı değer Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan”ın da gündemindeydi.
Erdoğan "Rizemizde bizim kenevir vardı ve kenevirden fanila dokurlardı. Atlet dokurlardı. Çünkü teri emmesi falan çok çok farklı. Fakat o bize dost görünen düşmanlar ülkeden Rizemden keneviri söküp aldılar. İnşallah Gıda Tarım Bakanlığımız bir çalışmanın içerisine giriyor ve bu adımları atacağız. Yeniden bunu üreteceğiz." ifadeleri ile kenevir üretimine dikkat çekti.
Kenevir yalnızca tekstil alanında değil, kağıt üretimi, bina yalıtımı hatta plastik madde yapımında dahi kullanılabilen önemli bir ham madde. Peki Türkiye kenevir üretiminden nasıl ve niye uzaklaştı?
TRT Haber, bu sorunun cevabını 50 yıl öncesine kadar en çok kenevir yetiştirilen Rize”nin Kendirli beldesinde aradı.
ABD”deki petrol lobisinin baskısı ile 1950”lerde üretim azaltıldı
Türkiye”de kenevir yetiştirilmesinin kısıtlanması, ABD ile ilişkilerin geliştiği 1950”li yıllara dayanıyor.
Petrokimya endüstrisinin ABD yönetimindeki hakimiyeti ve lobi faaliyetleri küresel çapta kenevir yerine petrol bazlı ürünlerin tercih edilmesi yönünde baskıyı beraberinde getirdi.
ABD Kongresi”nde alınan kararlarla, kenevir yalnızca uyuşturucu hammaddesi olarak dünyaya dayatıldı ve müttefiklerinde üretiminin yasaklanması sağlandı.
Havacılık endüstrisinin bir kenara atılmasında olduğu gibi, Washington”dan gelen talepler bu stratejik ürünün Türkiye”deki geleceğini kararttı.
O tarihten bu yana kenevir üretimi yasaklandı.
19 ilde izin verildi, talebe göre artırılacak
Türkiye şimdi, kenevir üretiminin kısıtlanmasıyla mahrum kaldığı imkanları yeniden kazanmayı hedefliyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı konuyla ilgili devreye girdi. Bakan Bekir Pakdemirli, 19 ilde kenevir üretimine izin verildiğini açıkladı. Pakdemirli, ticari faaliyetin arz ve talebine göre de lokasyonların büyütüleceği mesajını verdi.
Kenevir üretiminin kontrollü olarak yaygınlaştırılması pek çok sektörde Türkiye”nin cari açığının azaltılmasında önemli rol oynayacak. Her yönüyle doğanın korunmasına katkı yapacak.
Kenevir ıslah çalışmaları sürüyor
Kenevirin uyuşturucu ham maddesi olarak kullanılması yönündeki endişeler de yine Türkiye”de yürütülen bilimsel çalışmalarla tarihe karışıyor.
Kenevirdeki esrar miktarını azaltan ıslah çalışmaları yürüten Samsun 19 Mayıs Üniversitesi Öğretim Üyesi Doçent Selim Aytaç, bu durumu "Kenevirin 2 bin 999 faydası, 1 tane zararı var" sözleriyle izah ediyor.
Aytaç, ıslah çalışmaları ile 2 yıl içinde esrar üretmeyen kenevir tiplerini ıslah etmiş olacaklarını belirtti. Aytaç”a göre, Türkiye”de kenevir üretiminin yapısı 2023 yılında kökten değişmiş olacak ve 100 dekarlık bir alanda tohum ekebilecek hale gelecek.
Kenevir bitkisinin faydaları
– Bir dönüm kenevir, 25 dönüm ağaç kadar oksijen üretir.
– Bir dönüm kenevirden 4 dönüm ağaca eşit kağıt üretilir.
– Kenevir 4 ayda yetişir, bir ağacın yetişme süresi 20 ila 50 yıl.
– Kenevirin su ihtiyacı ağaca göre daha azdır.
– Kenevirden elde edilen ilaçlar 250 hastalıkta kullanılabiliyor.
– Kenevirden elde edilen plastik doğada çözülebilir.
– Kenevir bina yalıtımı ve kozmetikte kullanılabilir.