Nedir bu Swap?

Liradaki düşüşe önlem olarak BDDK swap işlemlerine sınır getirdi. Peki nedir bu Swap?
BDDK, yurt iç bankaların TL verip döviz aldıkları swap ve benzeri işlemler toplamının öz kaynaklarının yüzde 50’sini geçemeyeceğini belirtti.
Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Bankaların yurtdışı yerleşiklerle yaptıkları bir bacağı döviz diğer bacağı TL olan para swaplarından, işlemin başlangıç tarihinde spotta yurtiçi bankaların TL verip döviz aldıkları swap işlemleri ile yine bu mahiyetteki swap benzeri (spot + vadeli döviz işlemi) işlemler toplamı bankaların en son hesapladıkları yasal özkaynaklarının %50’sini geçemeyecek olup, bu minvalde mevcut aşımlar giderilinceye kadar yeni bir işlem yapılamayacak ve bu mahiyetteki vadesi gelen işlemler yenilenemeyecektir.”
Swap nedir?
İngilizce bir kelime olan Swap, “değiş, tokuş, takas” anlamına geliyor.
Finans piyasalarında ise; iki tarafın belirli bir zaman dilimi içinde farklı faiz ödemelerini ve / veya farklı para birimlerini karşılıklı olarak değiştirdikleri takas sözleşmesine swap sözleşmesi deniyor. Swap piyasasında ağırlıklı döviz swapları ile faize dayalı swap sözleşmeleri işlem görüyor.
Faiz swapında biri sabit faizle, diğeri değişken faizle borçlanan iki taraf faiz ödemelerini birbirleriyle değiştiriyor ancak anapara hiçbir şekilde el değiştirmiyor.
İki farklı para birimindeki kur riski belli bir süre bertaraf edilerek, faizi yüksek olan para biriminin faiz getirisinden yararlanma adına yapılan işleme ise çapraz döviz swapı deniyor.
BDDK’nın sınırlama açıklaması ne anlama geliyor?
Ekonomist Uğur Gürses, Twitter’dan yaptığı açıklamada BDDK’nın kararının ‘yabancı oyuncuların TL borçlanıp bununla dolar satın alıp TL’ye değer kaybettirmesinin önüne geçmeyi’ hedeflediğini belirtti:
“Swap kısıtlamasının anlamı: Yabancı oyuncular TL borçlanıp bununla dolar satın alıp TL’ye değer kaybettirmesin diye Türk bankalarına “TL borç verip döviz borç alma” sınırı konması.”
Gürses, “TL’nin fiyatını (kalkanını) güçlendirmeden aktığı mecrayı setle kapatmak çok işe yaramaz. Spekülatör bunun yolunu bulur” yorumunu yaptı.
Anadolu Ajansı’na konuşan ekonomist Haluk Bürümcekçi ise swap işlemlerinin genelde yabancı yatırımcının TL pozisyon alımlarıyla ilgili olduğunu belirtti ve ekledi: “
“Buna kısıtlama gelmiş. BDDK’nın bahsettiği spot ayakta yabancı yatırımcı TL borç alıp, sonra TL’yi açığa satıyor. Buna artık öz kaynak sınırı gelmiş. BDDK’nın bu açıklamasına TL spekülasyonunu sınırlayacak bir hamle denebilir.”