Türkiye’nin en büyük dört özel bankası 2024 3. Çeyrek finansallarını açıkladı.
14 Kasım 2024 tarihinde Paramedya’da kaleme aldığım ‘Karı düşen bankalar, personelin boğazından kesti!’ başlıklı yazımda bankaların gelirinden personele verdiği payı yani ‘Kul Hakkını’ incelemiştim.
İş Bankası %33,53’lik kul hakkı oranı ile personeline en çok değer veren banka olmuştu.
Bu yazımda da; bankaların kilit yönetici personeline ne denli zam yaptığını takdirinize sunuyorum.
Ancak önce kısa bir bilgi tekrarı yapmam gerekiyor.
Türkiye Muhasebe Standartları finansal raporlama için YASAL ÇERÇEVEDİR!
Yani, ilgili metinlerde şart koşulan açıklamaların yapılması zorunludur.
24 numaralı Türkiye Muhasebe Standardının 17. Paragrafı ‘kilit yönetici personele ödenen ücretin toplam olarak ve ayrıca sağlanan kısa vadeli faydalar, işten ayrılma sonrası sağlanan faydalar, diğer uzun vadeli faydalar, işten çıkarma nedeniyle sağlanan faydalar ve hisse bazlı ödemeler olmak üzere her kategori için AÇIKLANMASINI MECBUR KILMAKTADIR.
Kilit yönetici personel ise işletmenin, (idari ya da diğer) herhangi bir yöneticisi de dahil olmak üzere, faaliyetlerini plânlama, yönetme ve kontrol etme yetki ve sorumluluğuna doğrudan veya dolaylı olarak sahip olan kişilerdir.
Hatta öyle ki, kilit yönetici personelin kendine veya ailesine yapılan sigortalar, çocuklarının eğitim masrafları gibi unsurlar dahi kilit yöneticilere (yani kısaca üst yönetime) yapılan ödemeler uhdesinde açıklanmalıdır.
Açıklanıyor mu? HAYIR!
Denetçilerin umurumda mı? HAYIR!
KGK, BDDK ve SPK olaya el koyuyor mu? HAYIR!
Neden?
Çünkü burası Türkiye.
Ne yapılıyor?
Sadece kilit yönetici personele ilgili dönemde ödenen toplam tutar açıklanıyor.
Aşağıda, dört büyük özel bankanın Konsolide Olmayan BDDK Raporlarına dayalı olarak ilgili dönemlerde üst yönetime yaptığı toplam ödemeler yer alıyor.
2024 Eylül itibariyle toplam tutarları mukayese etmek yersiz.
Çünkü ödemelerin büyük kısmı son üç ayda gerçekleşebilir.
Bu sebeple en çok şu banka ödeme yapıyor, en az bu banka ödeme yapıyor diyebilmek için 12 aylık raporların beklenmesi gerekir.
Ancak, dönemler itibariyle üst yöneticilere ne kadar ZAM YAPILDIĞI oransal olarak karşılaştırılabilir haldedir.
Aşağıdaki tabloda 2022 ve 2023 zam oranları ile yani ödeme artış oranları ile 2023 Eylül ayından 2024 Eylül ayına ilişkin zam oranını görebilirsiniz.
Yapı ve Kredi Bankası, 2023 Eylül ile 2024 Eylül arası dönemde TÜİK enflasyonu %49,4 iken; üst yönetici ödemelerini %122 oranında artırmış.
Hâlbuki Yapı ve Kredi Bankası’nın 2024 yılı yıllıklandırılmış ortalama Özkaynak Karlılığı %16,2 ile dört özel banka arasında en DİPTE.
Yani Yapı ve Kredi Bankası’nın sahipleri reel olarak zarar ederken; üst yönetim enflasyonun üzerinde ZAM ALARAK reel olarak kazanç elde etmiş.
Detaylar için 24 Kasım 2024 tarihinde Paramedya’da kaleme aldığım ‘Banka patronlarını üzen bilançolar!’ başlıklı yazımı okuyabilirsiniz.
Yapı ve Kredi’yi %94 üst yönetici zammı ile Garanti Bankası ve %80’lik artış ile Akbank takip ediyor.
İş Bankası ise diğerlerinin yanında son derece mütevazı bir artışa sahip.
Sadece %55.
Personeline kul hakkı oranı itibariyle en fazla değer veren banka olan İş Bankası yöneticileri de belli ki durumun net olarak farkında. Zira İş Bankası’nın 2024 yılı yıllıklandırılmış ortalama Özkaynak Karlılığı %16,6. Lakin İş Bankası yöneticileri, bu zor günlerde musluktan sadece kendileri içmeyi tercih etmemişler.
Ve son kelam tabi ki banka emekçilerine yönelik…
Yöneticilerin aldığı zamlara bakın, sonra kendinizinkini mukayese edin.
Kurumsal kalite ve adaletin aynası orada!
Sevgi ve vicdanla kalın…
Prof. Dr. Soner GÖKTEN