Kanunların geri yürümezliği ilkesi esastır.
Ne demek bu?
Kanunlar, ilke olarak yürürlük tarihinden sonraki olay, işlem ve eylemlere uygulanmak üzere çıkartılırlar.
Geriye yönelik uygulanırsa; kazanılmış haklar kaybolacağı için kamu yararı ve düzeni temin edilemez.
Adana İli özelinde PTA; elyaf, cips ve poy tesisleri için 2020 yılında çıkartılan ve takiben 2023 yılında revize edilen teşvik konularında SASA; 4 Ocak 2021 tarihinde, PTA ve Polimer Cips Üretim Tesisleri Yatırımı konularında; 13 Eylül 2023 tarihinde, Elyaf Üretim Tesisi Yatırımı konusunda yatırım teşvik belgesi aldı.
Yani Yasa çıktı, başvurusunu yaptı, teşviği kaptı.
Kısacası YASAL OLARAK kazanılmış hak elde etti!
İşte bu nedenle, 30 Ağustos 2024 tarihinde 8905 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile söz konusu teşviklerin kaldırılması ‘Kanunların Geri Yürümezliği’ ilkesi gereği artık SASA’yı etkilemeyecektir.
Adana İli’nde ilgili konularda yeni yatırımlar için teşvik alma imkânı ortadan kalkmıştır.
Teşvikler zaten SASA için çıkarılmıştı, yatırımlar tamamlandı; teşviğe gerek kalmadı.
Aynı alanda yatırım yapmayı düşünen şirketler düşünsün artık(!)
Mevcut durumda teşvikten yararlanacak yatırım tutarı ne kadar?
SASA’nın 2024/6 aylık finansallarından ilgili konulardaki yatırım tutarı ve teşvik konuları görülmektedir.
PTA ve Polimer Cips Üretim Tesisleri için yapılan yatırım tutarı yaklaşık 44 milyar TL’ye ulaşmıştır ve aşağıdaki teşvik konularını kapsamaktadır.
Gümrük Vergisi Muafiyeti, KDV İstisnası, KDV İadesi, Kurumlar Vergisi İndirimi (vergi indirim oranı :%100, yatırıma katkı oranı:%85, yatırıma katkı tutarının yatırım döneminde kullanılabilecek oranı :100), Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği (azami tutar sınırı olmaksızın 10 yıl), Gelir Vergisi Stopajı Desteği (10 yıl), Nitelikli Personel Desteği (azami 30.000 TL), Enerji Desteği (işletmeye geçiş tarihinden itibaren 10 yıla kadar 50.000 TL’yi aşmamak üzere enerji tüketim harcamalarının %50’si ).
Elyaf Üretim Tesisi içim yapılan yatırım tutarı yaklaşık 8,7 milyar TL’ye ulaşmıştır ve aşağıdaki teşvik konularını kapsamaktadır.
Gümrük Vergisi Muafiyeti, KDV İstisnası, KDV İadesi, Kurumlar Vergisi İndirimi (vergi indirim oranı: %80, yatırıma katkı oranı: %40), Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği (7 yıl), Faiz Desteği (TL cinsi kredi/kâr payında 5 puan, döviz veya dövize endeksli kredi/kâr payında 2 puan olarak uygulanacaktır).
Kısacası 52,7 milyar TL’lik yatırım için her türlü vergi istisnası ve her türlü SGK istisnası verilmiş durumda. Teşvik kaldırıldığı için SASA’nın bu hakları kaybolmuyor, zira tekrar edersem yatırım yapılmış olay bitmiş.
Peki ne oluyor?
Başka girişimciler böyle bir yatırım yaparsa; onlar yatırım bitince vergi verecekler ve SGK ödeyecekler. İnanılmaz bir rekabet eşitsizliği ama maalesef yapacak bir şey yok…
Lakin, SASA için bu teşviklerin diğer bir müthiş katkısını unutmayalım, hatırlayalım!
UFRS (Uluslararası Finansal Raporlama Standartları) çerçevesinde vergi teşvik geliri, gelecekte elde edileceği varsayılan kardan teşvik kapsamında ödenmeyecek vergi kısmını içeriyor.
Vergi teşvik gelirini yazmaya dayanak olan şey ise, bizzat yönetim tarafından yapılmış bir PROJEKSİYONDAN diğer adıyla FİZİBİLİTEDEN ibaret.
SASA Denetçileri,
2024/6 aylıklarda yaklaşık 4,5 milyar TL,
2023/12 aylıklarda yaklaşık 18,2 milyar TL,
2022/12 aylıklarda yaklaşık 16,6 milyar TL vergi teşvik geliri raporladı.
Yani SASA yönetimi ve onun iki dudağından çıkana onay veren güvenceden sorumlu denetçiler şöyle dedi: Gelecekte yatırımlar bitince şu kadar vergiye tabi kar elde edeceğim, teşvik sayesinde şu kadar vergi ödemeyeceğim, onu bugünden GELİR olarak finansallarıma yazıyorum!
Teşvikler sayesinde ödemeyeceğim dediği vergi toplamı 2022’den bu yana yaklaşık 39 milyar TL!
Diğer taraftan; gelir tablosuna 2022’den bu yana yazılan 39 milyar TL vergi teşvik geliri FİKTİF!
Yani henüz gerçekleşmemiş.
Bu olgu, geçmiş dönemlerde özkaynak azalmasının önüne geçti!
SASA’yı belki de teknik iflastan (bilançoda negatif öz kaynak durumu) kurtardı.
Faaliyet zararını gizledi.
Hatta, vergi teşvik gelirleri sayesinde raporlanan kar itibariyle; bedelsiz sermaye artırımı onaylandı. Gelecekte gerçekleşmesi olasılığa bağlı olan bir fiktif kazanç kaynak gösterilerek yeni hisse senedi basıldı.
Peki, raporlanan vergi teşvik gelirinin gelecekte gerçekleşme olasılığı nedir?
2022 yılında bu yana raporlanan 39 milyar TL’lik vergi teşvik geliri için SASA’nın ilerleyen dönemlerde vergi teşvik gelirinin (%20 kurumsal vergisi oranı varsayımı ile) EN AZ BEŞ KATI KAR ELDE ETMESİ GEREKİYOR!
Yani öyle bir satış (hasılat) yapacak ki; en az 195 milyar TL kar elde edecek!
Umarım denetçiler muhakemesinde haklı çıkarlar!!!
Aksi halde yatırımcılara güvenli finansal tablo sunma noktasında bir SKANDALA İMZA ATMIŞ olurlar.
İzleyip göreceğiz.
Sevgi ve vicdanla kalın…
Prof. Dr. Soner GÖKTEN
